Besluit  Gemeenteraad

DE GEMEENTERAAD

MOTIVERING

Relevante voorgeschiedenis, feiten en context

Artikel 445 van het Decreet over het Lokaal Bestuur bepaalt dat alle mandatarissen binnen de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden ontslagnemend zijn bij verlies van hun openbaar mandaat, uitgezonderd in geval van algehele vernieuwing van de gemeenteraden.

In dat geval moet binnen de eerste drie maanden van het jaar volgend op dat van de verkiezingen, een algemene vergadering worden bijeengeroepen waarbij tot een algehele vervanging van de raad van bestuur wordt overgegaan, voor zover de raden van de deelnemende besturen reeds in hun nieuwe samenstelling hebben vergaderd.

De raden van bestuur van IOK en IOK Afvalbeheer hebben in zitting van 6 december 2024 beslist om de buitengewone algemene vergaderingen van IOK en IOK Afvalbeheer waarbij de raden van bestuur zullen worden benoemd achtereenvolgens te organiseren op 13 februari 2025 (onder het voorbehoud dat elke aangesloten gemeente de agenda kan behandelen op haar gemeenteraad uiterlijk op 12 februari 2025).

De agenda van deze buitengewone algemene vergadering IOK van 13 februari 2025 om 18u00 in het IOK kantoorgebouw is beperkt tot de samenstelling van de raad van bestuur:

1. Samenstelling van de raad van bestuur

a. Benoeming van de raad van bestuur
b. Akteneming van de voordracht van de bestuurders met raadgevende stem.

2. Varia

 

Samenstelling raad van bestuur IOK

In de statutenwijziging die werd goedgekeurd door de algemene vergadering van 18 december 2018 wordt de voordrachtregeling en de wijze van benoeming van de raden van bestuur als volgt beschreven:

“De vereniging wordt bestuurd door een raad van bestuur, waarvan de leden door de algemene vergadering worden benoemd op voordracht van de deelnemers, conform de bepalingen van artikel 434 en 435 van het DLB.

Het aantal leden van de raad van bestuur vanaf de eerste algehele vervanging van de raad van bestuur na de gemeenteraadsverkiezingen bedraagt 15 leden.

Een vergadering van de burgemeesters die door de deelnemende gemeenten worden voorgedragen na de gemeenteraadsverkiezingen, werkt een consultatie- en formatieopdracht uit waarbij formateurs de opdracht krijgen om in overleg met de deelnemers, tot een lijst van 15 kandidaat-bestuurders te komen aan de hand van volgende bindende criteria:

1. Maximaal 2/3 van de leden is van hetzelfde geslacht

2. Minstens 9 leden van de 15 worden gekozen volgens de volgende opdeling van gemeenten gebaseerd op het aantal aandelen waarover de gemeente beschikt

 

Daarnaast wordt in de samenstelling van de raad van bestuur gestreefd naar een ruime regionale spreiding en voldoende politieke pluriformiteit.

De lijst van bestuurders wordt voorgesteld aan de bevoegde organen van de deelnemers, die dan tot de besluitvorming over de samenstelling van en vertegenwoordiging in de raad van bestuur volgens bovenstaande criteria overgaan.

Er dient bij de voordracht en benoeming rekening te worden gehouden met de onverenigbaarheden zoals voorzien in artikel 436 van het DLB.

De benoeming van bestuurders gebeurt bij geheime stemming.

De bestuurders worden benoemd voor een periode van 6 jaar tot aan de algehele hernieuwing van de raad van bestuur na de gemeenteraadsverkiezingen. 

Het mandaat kan te allen tijde gemotiveerd worden ingetrokken door de algemene vergadering.

Alleen natuurlijke personen kunnen lid zijn van de raad van bestuur.”

De groep van formateurs kwam in haar consultatie- en formatieopdracht in uitvoering van de opdracht van de Conferentie van Burgemeesters van 7 december 2024 tot volgend voorstel van samenstelling van de raden van bestuur. Hierbij wordt een identieke samenstelling van de raad van bestuur van IOK en de raad van bestuur van IOK Afvalbeheer voorgesteld, omwille van de gewenste en bestaande bestuurlijke en operationele synergie tussen beiden:

• Adriaensens Stijn (Turnhout)
• Bergmans Elien (Hulshout)
• Caeyers Wim (Mol)
• Doms Mart (Oud-Turnhout)
• Hannes Fons (Meerhout)
• Hens Werner (Balen)
• Kennes Ward (Kasterlee)
• Philip Loots (Baarle-Hertog)
• Ooms Sander (Herenthout)
• Peeters Marleen (Lille)
• Rombouts Tinne (Hoogstraten)
• Slegers Kato (na 2 jaar: Adriaensen Natalie) (Retie)
• Van Hirtum Guy (Westerlo)
• Verelst Carl (Heist-op-den-Berg)
• Wilrycx Frank (Merksplas)

Aan de deelnemers wordt gevraagd de 15 kandidaat-bestuurders op de lijst voor te dragen in functie van de mandaatbepaling van de volmachtdrager op de algemene vergadering van 13 februari 2025 waarop de raad van bestuur wordt geïnstalleerd.

Bestuurders met raadgevende stem IOK

Overeenkomstig de statuten van IOK heeft elke gemeente het recht een gemeenteraadslid uit de oppositie aan te duiden.

Indien het aantal gemeenten dat van dit recht gebruik maakt ten hoogste 2 bedraagt, neemt de algemene vergadering akte van de gemeenteraadsbeslissingen en wonen de aldus aangeduide leden met raadgevende stem vanaf dat ogenblik de zittingen van de raad van bestuur bij.

Indien het aantal gemeenten dat van dit recht gebruik maakt meer dan 2 bedraagt, neemt de algemene vergadering akte van de gemeenteraadsbeslissingen en bepaalt zij de rangorde van de aangeduide leden in afdalende rangorde waarbij in eerste instantie de leden aan bod komen die met eenparigheid van stemmen door hun gemeenteraad aangeduid werden. In ondergeschikte orde gelden volgende criteria:

• De ononderbroken dienstanciënniteit in de betrokken gemeenteraad waarbij voorrang wordt gegeven aan de aangeduide leden met de hoogste anciënniteit.

• De leeftijd waarbij voorrang wordt gegeven aan in eerste instantie de oudste aangeduide leden in de jaren die de leeftijd van zestig jaar niet bereikt hebben, in tweede instantie aan de jongst aangeduide leden die de leeftijd van zestig jaar hebben bereikt. 

De eerste twee volgens deze rangorde aangeduide leden met raadgevende stem wonen vanaf dat ogenblik de zittingen van de raad van bestuur bij.

Aanduiding vertegenwoordiger in de raad van bestuur

De toepassing van de in-house-exceptie vormt al enkele jaren de basis van de werking van dienstverlenende vereniging IOK.

Deze exceptie is opgenomen in de Wet overheidsopdrachten en maakt het mogelijk dat de deelnemers aan IOK opdrachten geven aan hun in-houserechtspersoon IOK zonder dat de formele aanbestedingsprocedure moet worden gevoerd. 

Ondertussen werd ook de kwalificatie van IOK ook als kostendelende vereniging bevestigd met btw-vrijstelling op de kostenbijdragen van de deelnemers ingevolge de btw-ruling van 20 juni 2023.

De argumentatie die aan de basis lag van de rulingsaanvraag is grotendeels vergelijkbaar met de toepassingsvoorwaarden van de in-house-exceptie, zodat het ook in het kader van de btw-vrijstelling aangewezen is om de gezamenlijke controlevereiste in te vullen. Een toename van de kostenbijdrage met 21% moet alleszins vermeden worden.

De in-house-exceptie is onder meer gebaseerd op het principe van gezamenlijke controle zoals beschreven in de Wet Overheidsopdrachten en de Europese Richtlijn Public Procurement:

De aanbestedende overheden oefenen gezamenlijk toezicht uit op een rechtspersoon indien aan elk van de volgende voorwaarden is voldaan:

 1° de besluitvormingsorganen van de gecontroleerde rechtspersoon zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van alle deelnemende aanbestedende overheden. Individuele vertegenwoordigers kunnen verscheidene of alle deelnemende aanbestedende overheden vertegenwoordigen; (eigen onderlijning)

 2° deze aanbestedende overheden zijn in staat gezamenlijk beslissende invloed uit te oefenen op de strategische doelstellingen en belangrijke beslissingen van de gecontroleerde rechtspersoon; en

3° de gecontroleerde rechtspersoon mag geen belangen nastreven die in strijd zijn met de belangen van de controlerende aanbestedende overheden 

De gezamenlijke controle houdt dus concreet in dat de besluitvormingsorganen van IOK moeten worden samengesteld uit vertegenwoordigers van alle deelnemers, waarbij individuele vertegenwoordigers verscheidene of alle deelnemers kunnen vertegenwoordigen.

In de statuten van IOK werd een verslagplicht en ontslagregeling opgenomen zodat de vereiste gezamenlijke controle geen juridische fictie is en zodat er sprake is van een gezamenlijke controle waarbij de deelnemers effectief zijn vertegenwoordigd door individuele vertegenwoordigers.

De invulling van het principe van de gezamenlijke controle houdt vanuit juridisch oogpunt dan ook in dat elke deelnemer een individuele vertegenwoordiger dient aan te duiden binnen de raad van bestuur. 

Voor de gemeenten die een vertegenwoordiger hebben vanuit de eigen gemeenteraad is het vanzelfsprekend dat deze bestuurder de gemeente vertegenwoordigt.

Bijkomende motivering

Opvragen besluiten en mandaten in de schoot van IOK

Voor alle deelnemers van IOK:

• De gezamenlijke voordracht te bevestigen van de 15 kandidaat-bestuurders zodat de algemene vergadering kan overgaan tot de benoeming van de raad van bestuur.

• De individuele vertegenwoordiger van de deelnemer aan te duiden binnen de lijst van 15 kandidaat-bestuurders.

• Het eigen gemeenteraadslid voor de gemeenten die een bestuurder voordragen.
• Een bestuurder uit de lijst voor de andere deelnemers.

Elke gemeente heeft het recht om bijkomend aan te duiden: 

• Kandidaat-bestuurder met raadgevende stem IOK (vermelding van geboortedatum, vermelding van duur van ononderbroken dienstanciënniteit en vermelding van al dan niet eenparigheid bij aanduiding).